Poseł Artur Soboń zaadresował do ministra infrastruktury i budownictwa interpelację w sprawie przeprowadzania kursów doszkalających dla osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi (Interpelacja nr 8588). Dotyczy ona osób, które chcą podnieść jakość swoich podstawowych praktycznych umiejętności kierowania pojazdem. Nadto chcą skorzystać z pomocy ośrodka szkolenia kierowców. Na pytanie o stanowisko resortu, o podejmowania działania, Jerzy Szmit wskazał na działający przy ministrze Zespół doradczy. - Ustalenia Zespołu będą pomocne przy podejmowaniu decyzji o ewentualnych pracach legislacyjnych w przedmiotowym zakresie.
Art. 112 ustawy o kierujących pojazdami. W rozdziale 17 pt. „Szkolenie osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym już w pierwszym przepisie ustawodawca rozstrzyga, iż szkolenie praktyczne osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym jest prowadzone w ośrodku doskonalenia techniki jazdy. Tzw. ODTJ-ty szkolą w warunkach specjalnych. Czy te ośrodki, choć ustawowo przeznaczone do prowadzenia zajęć doskonalących umiejętności prowadzenia pojazdu są zainteresowane nauka praktyczną w ruchu drogowym? One przecież nie muszą nawet posiadać pojazdów przeznaczonych do nauki jazdy, wyposażonych w dodatkowy hamulec, lusterka, oznakowanie. Również uprawnienia instruktora techniki jazdy nie są tożsame z uprawnieniami instruktora techniki jazdy. W 2013 roku zmieniono zasady nadawania tych uprawnień i od tego czasu uzyskanie uprawnień instruktora techniki jazdy nie wymaga już posiadania uprawnień instruktora nauki jazdy, co znacząco zmienia obraz kompetencji tych instruktorów. Wątpliwości posła budzą także zagadnienia zainteresowania ekonomicznego szkoleń prowadzonych przez ODTJ. Niebagatelnym jest także fakt małej ich ilość, ok. 20-tu w całym kraju.
Art. 28 tej samej ustawy. W praktyce oznacza to, że osoba posiadająca prawo jazdy, która chce doszkolić swoje umiejętności nie może skorzystać ze szkolenia w ośrodku szkolenia kierowców. Te ostatnie natomiast mają prawo szkolenia wyłącznie kandydatów na kierowców. Tu poseł pisze: - „Ośrodek szkolenia kierowców (OSK) zwany powszechnie szkołą nauki jazdy prowadzi szkolenie kandydatów na kierowców na podstawie art. 28. ustawy z dnia 5 stycznie 2011r. o kierujących pojazdami. Działalność ośrodka szkolenia kierowców stanowi regulowaną działalność gospodarczą w myśl ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, a oprócz jednostek wojskowych, jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych oraz niektórych placówek oświatowych które również szkolą kandydatów na kierowców - to jedyny rodzaj podmiotu, który świadczy takie usługi powszechnie. Regulowany charakter działalności sprawia, iż prowadzenie działalności musi być realizowane ściśle wg wytycznych opisanych w odnośnych przepisach a wszelkie nieprawidłowości skutkują wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców, czyli zakazem prowadzenia tej działalności”. Podsumujmy, iż Polsce OSK jest ok. 6000. Czyli potencjalny kierowca-klient miałby ułatwiony do nich dostęp.
Jaka jest praktyka? To niestety pytanie o działania osk, który chce szkolić potencjalnego klienta, choć z formalno-prawnego punktu widzenia nie ma do tego prawa. Poseł pisze: - OSK są zmuszone do uciekania się do ukrywania faktu świadczenia tych usług, nierejestrowania tych szkoleń lub zawierania umów zawierający wręcz ekwilibrystyczne zapisy, które dalekie są od potrzeb obywateli. Osoba zakupująca usługę szkoleniową w profesjonalnym OSK jest w przekonaniu, że instruktor zapewnia jej znaczną dozę bezpieczeństwa i w razie sytuacji kolizyjnej pomoże wybrnąć z problemu a w przypadku ewentualnego zdarzenia drogowego odpowiedzialność majątkowa spoczywać będzie na instruktorze i szkole jazdy. Niestety OSK mając świadomość ograniczenia prawnego w świadczeniu tego rodzaju usług albo nie zawierają umów wcale albo ich treść nie stanowi rzetelnie o usłudze szkoleniowej a jedynie doradczej i zupełnie zdejmuje z instruktora odpowiedzialność za jakiekolwiek zdarzenia wynikłe z wydawanych przez niego poleceń i rad. Kłóci się to w oczywisty sposób z potrzebami obywatela”. I dalej czytamy: „Sam instruktor nauki jazdy, zobligowany przez przedsiębiorcę do odbycia zajęć szkoleniowych, również staje przed trudną decyzją dotyczącą użycia oznakowania „L” na dachu pojazdu. Z logicznego punktu widzenia prowadząc zajęcia z osobą o małych umiejętnościach, rozsądnym jest oznakowanie pojazdu szkoleniowego, aby uczynić zadość zasadom bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Stoi to jednak w oczywistej sprzeczności z przepisami art.55 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym, który stanowi, że tablicą „L” oznakowuje się pojazdy przeznaczone do nauki jazdy lub przeprowadzania egzaminu państwowego, zaś szkoleniem nauki jazdy jest szkolenie osoby nie posiadającej uprawnień. Świadczenie tego rodzaju usług przez przedsiębiorcę prowadzącego ośrodek szkolenia kierowców może być traktowane przez organ nadzoru jako prowadzenie szkolenia niezgodnie z przepisami, choć oczywiście problem o znacznie poważniejszej wadze będzie miał miejsce, gdy podczas prowadzenia szkolenia z osobą posiadającą uprawnienia dojdzie do wypadku drogowego. Wielu przedsiębiorców obawiając się konsekwencji odmawia klientom świadczenia takich usług co powoduje, że osoba zmuszona życiowymi okolicznościami do prowadzenia pojazdu wraca do uczestnictwa w ruchu drogowym samodzielnie, stwarzając bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa swojego i innych uczestników ruchu”.
Stanowisko resortu. Poseł składający interpelację zwrócił się do Ministra o ewentualne działania w zakresie umożliwienia praktycznego pozyskiwania podstawowych umiejętności prowadzenia pojazdów silnikowych osobom posiadającym już uprawnienia w ośrodku szkolenia kierowców - z wyłączeniem szkoleń w warunkach specjalnych? Odpowiedzi udzielił podsekretarz stanu w MIiB Jerzy Szmit. Informował: - „Zarządzeniem nr 35 z dnia 4 sierpnia 2016 r. Minister Infrastruktury i Budownictwa powołał Zespół doradczy do spraw szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami oraz przeprowadzania egzaminu państwowego na prawo jazdy. Do zadań tego Zespołu, będącego organem pomocniczym Ministra Infrastruktury i Budownictwa, należy w szczególności analiza przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r. poz. 627, z późn. zm.) w zakresie szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i przeprowadzenia egzaminu państwowego na prawo jazdy oraz opracowywanie propozycji rozwiązań zmierzających do podniesienia jakości szkolenia i egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami. W ramach prac przedmiotowego Zespołu analizie może zostać poddane również szkolenie osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami w ośrodkach szkolenia kierowców. Ustalenia ww. Zespołu będą pomocne przy podejmowaniu decyzji o ewentualnych pracach legislacyjnych w przedmiotowym zakresie”. I konkluzja: „W ramach prac przedmiotowego Zespołu analizie może zostać poddane również szkolenie osób posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami w ośrodkach szkolenia kierowców”. (jm)